مدفوع خود را از کوهستان برگردانیم!

با زیاد شدن شمار کوه‌نوردان، موضوع ریخت و پاش مدفوع انسانی در نطقه‌هایی که مکان “استفاده‌ی متمرکز” است مانند بندیخچال (در شمال تهران) که محل تجمع سنگ‌نوردان است، و علم‌چال که چادرگاه دیواره‌نوردان است، و در مسیرهای کوهستانی پر رفت و آمد مانند مسیرهای صعود به دماوند و ساوالان…، به معضلی جدی بدل شده است.

در جاهایی که توالت ساخته شده است (مثلا در بارگاه جنوبی دماوند)، موضوع باید مورد ارزیابی جدی و در صورت لزوم مورد تجدید نظر قرار گیرد؛ این توالت‌های کوهستانی به نقطه‌هایی نفرت‌انگیز بدل شده و گذشته از آسیب‌رسانی جدی به محیط زیست، جذابیت کوهستان را سخت به خطر انداخته‌اند.

در ایران، بسیار کم در زمینه‌ی دفع فضولات انسانی در کوهستان و دیگر منطقه‌های طبیعی چیز گفته یا نوشته شده است⁽¹⁾ و ضرورت دارد که جامعه‌ی کوه‌نوردی به جای نادیده گرفتن مشکل و درهم کشیدن چهره به هنگام بحث درباره‌ی آن، به شکلی مسوولانه‌ به قضیه بپردازد. فراموش نکنیم که حدود بیست و پنج سال پیش، موضوع برگرداندن زباله‌ها از کوه هم به نظر غیرعادی می‌رسید و اندک کسانی که به اجرای برنامه‌های پاک‌سازی می‌پرداختند، گاه مورد تمسخر قرار می‌گرفتند. اما، امروزه تقریبا همه‌ی کوه‌نوردان جدی (به ویژه اعضای باشگاه‌ها و گروه‌ها) زباله‌های خود را به پایین برمی‌گردانند. باشد که موضوع دفع درست، که گاه فقط  با بازگرداندن مدفوع امکان‌پذیر است، بسیار زودتر از موضوع بازگرداندن زباله‌ها جا بیفتد!

در این یادداشت، بی آن که وارد جزییات مربوط به چگونگی دفع در منطقه‌های مختلف بشوم، پیشنهاد می‌کنم که دوستان کوه‌نورد، در بندیخچال و علم‌چال و مسیرهای صعود به دماوند (به جز هنگامی که در بارگاه 3 هستند) به روش زیر که من امتحان کرده‌ام و بسیار بی‌دردسر است، مدفوع خود را به شهر برگردانند:

• چند ورق روزنامه‌ی باطله، چند عدد کیسه فریزر، و چند کیسه‌ی نایلونی متوسط، با خود به کوه ببرید.
• روی یک ورق چند لایه شده‌ی روزنامه مدفوع کنید. پس از پایان کارتان، بهتر است که خود را با برگ گیاهانی که می‌شناسید (و آسیب‌رسان نیستند) یا با سنگ پاک کنید. اگر از دستمال کاغذی استفاده می‌کنید، آن را هم روی مدفوع بگذارید. یک کیسه فریزر را به روی دست‌تان بکشید و روزنامه را جمع کنید و کیسه را برگردانید و سر آن را گره بزنید. این کیسه را درون یک کیسه نایلون بزرگ‌تر بیاندازید و سر آن را هم گره بزنید.
• در صورت لزوم، از دستمال‌های مرطوب یا ژل‌های ضدعفونی کننده (قابل تهیه از داروخانه‌ها) برای پاک کردن دست‌ها استفاده کنید. فراموش نکنید که دستمال‌ها را هم باید با خود به پایین ببرید.
• کیسه‌ی مدفوع را همراه دیگر پسماندها، با خود ببرید.

 به یاد داشته باشیم که ما همیشه مدفوع را در بدن خود داریم، و همراه داشتن آن در کیسه‌ی نایلونی هیچ خطر و زیانی ندارد!

پی نوشت

1)      چند اشاره به موضوع، در:

 × کتاب کوه‌نوردی و لذت آزادی در اوج بلندی‌ها، ترجمه‌ی رحیم دانایی، ناشر: روان، 1383

× عباس ثابتیان در وبلاگ آرام کوه:   http://www.aramkuh.blogfa.com/post-414.aspx

× عباس محمدی، در مقاله‌ی پاکیزگی کوهستان‌های بزرگ را پاس بداریم: فصل‌نامه‌ی کوه، شماره‌ی 61 و: http://mountainwatch.persianblog.ir/post/1359/

×  عباس محمدی، در یادداشت قضای حاجت در طبیعت و تجربه‌ای از گراند تیتان: http://mountainwatch.persianblog.ir/post/1265/