زنگ خطر نابودی ذخایر آب شنیده می شود؟

یک مقام مسئول در وزارت نیرو با اعلام اینکه هم اکنون افت شدید تراز آب در دشت های تهران، بلخار، فامنین و کبودرآهنگ باعث ایجاد فروچاله های بزرگ شده است گفت: بهره‌ برداری بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی موجب افت شدید تراز آب دشت‌ های کشور شده است.

سيدمجتبي رضوي‌ نبوي با تاکید بر اهمیت پرداختن به بحث بهره‌وری منابع آب در شرایط کنونی کشور گفت: طبق برنامه ارائه‌ شده توسط وزیر نیرو به مجلس، یکی از اهداف وزارت نیرو در دولت یازدهم ایجاد “سازمان بهره‌وری آب ایران” بود که در یکسال گذشته بررسی‌های لازم در اینباره انجام شد.

مدیرکل دفتر بهبود بهره‌وري و اقتصاد آب و آبفای وزارت نیرو اظهارداشت: اما طبق قوانین و سیاست‌ های دولت، ایجاد یک سازمان مستقل بسیار زمانبر و طولانی می‌شد و بر همین اساس برای تسریع در کار، مقرر شد این امر در قالب یک ساختار مستقل به‌ عنوان پژوهشکده بهره‌وری و اقتصاد آب در موسسه تحقیقات آب ایجاد شود.وی با اشاره به اینکه بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی موجب افت شدید تراز آب دشت‌ های کشور شده و هم‌ اکنون در تهران، بلخار، فامنین و کبودرآهنگ فروچاله‌های بزرگی بر اثر نشست دشت‌ ها اتفاق افتاده است افزود: همین فرونشست‌ها، احیای منابع آب در این دشت‌ ها را غیرممکن می‌کنند.

این مقام مسئول در وزارت نیرو افزود: با ایجاد پژوهشکده بهره وری و اقتصاد آب و تقویت نیروی انسانی آن، تمامی موضوعات مورد مطالعه در حوزه بهره‌وری و اقتصاد آب در این مرکز قابل پیگیری است.نبوی با بیان اینکه بهره‌وری به‌ عنوان یکی از عوامل اصلی رشد و توسعه در کشورهای پیشرفته جهان مورد اتفاق‌نظر است بیان داشت: در کشور ما برای دستیابی به این شاخص، سازمان بهره‌وری ایران ایجاد شده و حتی در برنامه‌های دوم تا پنجم به این مورد پرداخته شده، اما این موضوع هنوز در ایران نهادینه نشده است.

وی با بیان اینکه در بحث آب نیز در سطح کشور آنچنان که لازم است به استفاده بهینه از آب توجه نشده است گفت: ما باید بتوانیم از تاسیسات و سرمایه‌ گذاری‌های انجام‌ شده با بازده بالا استفاده کنیم و بتوانیم با بهره‌گیری از دستاوردهای نوین از هدررفت آب در شبکه‌های آبیاری و زهکشی جلوگیری کنیم، اما با این هدف فاصله داریم.

نبوی خاطرنشان کرد: این موضوع در شبکه‌های توزیع شهری نیز بسیار حایز اهمیت است که از آن به‌ عنوان کاهش آب بدون درآمد یاد می‌شود اما بحث بهره‌وری در اینباره نیز مغفول است. در این بخش برای رسیدن به این هدف باید ضمن اصلاح رویه‌ها، سرمایه‌گذاری بهینه نیز انجام شود.

مدیرکل دفتر بهبود بهره‌وري و اقتصاد آب و آبفای وزارت نیرو تصریح کرد: تلاش ما این است که در برنامه ششم توسعه بحث بهره‌ وری در آب شرب، کشاورزی، خدمات و صنعت به‌ صورت شاخص‌ های کمی و قابل اندازه‌ گیری تعریف شود؛ در بودجه سال 93 نیز ردیف بهره‌وری آب و برق در وزارت نیرو در نظر گرفته شد و مبلغ 100 میلیارد تومان برای این بخش اختصاص یافت.

این مقام مسئول در وزارت نیرو با تاکید بر اینکه موضوع بهره‌وری باید به‌ صورت همزمان در دو بخش فنی و فرهنگ‌ سازی پیگیری شود گفت: با توجه به شرایط کنونی کشور و بحث خشکسالی، این موضوع در زمینه آب کشاورزی بسیار راهگشا خواهد بود و اگر بتوانیم روش‌های آبیاری موجود را با روش‌های بهینه‌تر جایگزین کنیم، بحران آب قابل مهار خواهد بود.

وی با تاکید بر لزوم رعایت شاخص‌های بهره‌وری در بخش صنعت تصریح کرد: متولیان بخش صنعت در توسعه این بخش باید این نکته را در نظر داشته باشند که احداث صنایع آب‌ بَر همچون فولاد و پتروشیمی در مناطق کم‌آب و دشت‌ های ممنوعه موجب تشدید وضعیت بحرانی این مناطق می‌شود و این صنایع باید در کنار دریا و جاهایی که دسترسی به آب میسر است، گسترش یابند تا منابع آب زیرزمینی قدرت تجدیدپذیری و احیا داشته باشند.

نبوی با بیان اینکه ما اجازه استفاده از تمامی منابع آب موجود و نابودی این منابع را نداریم گفت: اصلاح ساختار شرکت‌های مادر تخصصی و استانی برای تعریف اهداف بهره‌وری در دستور کار معاونت آب و آبفا قرار دارد.این مقام مسئول در وزارت نیرو تصریح کرد: بهره‌وری هنوز نهادینه نشده و باید تلاش کنیم ساختار بهره‌وری در وزارت نیرو و شرکت‌های مادر تخصصی و شرکت‌های زیرمجموعه آنها شکل بگیرد و آمادگی لازم را برای اجرای طرح‌های بهره‌وری داشته باشند.