نقد دیده بان کوهستان بر شیوه نامه تشکیل شبکه های سمن های محیط زیستی!
تشکیل “شبکه” از ضرورت‌های کار ان جی اویی است؛ پیش‌نویس “شیوه‌نامه‌ی تشکیل شبکه‌های استانی، منطقه‌ای و ملی سمن‌های محیط زیستی کشور” را محمد درویش، چهره‌ی برجسته‌ی محیط زیست، و مدیر کل دفتر آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست، روی تارنمای خودش گذاشته است که آن را در “ادامه‌ی مطلب” این وبلاگ هم می‌توانید ببینید.
دیده‌بان کوهستان با استقبال از رویکرد ارزنده‌ی سازمان حفاظت محیط زیست در جلب مشارکت سازمان‌های غیردولتی محیط زیستی، نقدی هم بر این پیش‌نویس دارد:
در این طرح، ابتکار عمل در دست سازمان حفاظت محیط زیست و دیگر دستگاه های دولتی است؛ سازمان اقدام به شناسایی سمن ها می کند، سازمان از ان جی او ها دعوت می‌کند، و سازمان صلاحیت آن ها را بررسی می کند. به نظر ما، دست کم دعوت از سمن ها، باید به صورت مشترک توسط سازمان محیط زیست و دو سه سمن فعال و شناخته شده صورت گیرد.
اما، بزرگ ترین اشکال این طرح، مطالبه ی مدرک تحصیلی (آن هم در رشته ی محیط زیست) است. به نظر ما، اولا مدرک تحصیلی لزوما به معنای کارشناس بودن در هیچ رشته ای نیست. به ویژه در کارهای اجتماعی، داشتن تجربه‌ی مشخص و مستمر، ارزشمند تر از مدرک است. ثانیا از سازمان محیط زیست می‌پرسیم که شما چند تا سمن را می شناسید که گردانندگان و فعالان آن مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد در محیط زیست داشته باشند؟! امروزه ده ها هزار تن “کارشناس” فارغ التحصیل در رشته ی محیط زیست داریم، اما این گروه پرشمار، در کدام جنبش و کارزار اجتماعی محیط زیستی شرکت دارند؟! آیا فکر نمی کنید که بیشترین شمار این دانش‌آموختگان، نه با عشق واقعی به محیط زیست، بلکه به ناچار وارد این رشته‌ی تحصیلی شده‌اند؟! با طرح موضوع مدرک تحصیلی، سازمان، هزاران فعال واقعی محیط زیست را از گردونه‌ی تصمیم گیری و تصمیم‌سازی بیرون می‌کند. بهتر است دست‌کم در کارهای غیردولتی و داوطلبانه، مدرک‌گرایی بیمارگونه‌ی ایرانی را کنار بگذارند و میدان را برای عاشقان واقعی باز بگذارند. مساله‌ی محیط زیست در ایران، مساله‌ی مدرک تحصیلی نیست؛ مساله‌ای اجتماعی و در گروی مشارکت قشرهای گوناگون جامعه است.