در خصوص مسائل پیش آمده در مورد انتقال آب کارون به فلات مرکزی ایران، سه تشکل زیست محیطی اصفهان به همراه سه تشکل کشاورزی با صدور نامه ای ضمن بر شمردن نکاتی در خصوص وضعیت منابع آبی کشور، پایبندی خود به نظرات کارشناسی و جامع نگر در خصوص منابع آبی را اعلام کردند. مهمترین بخش های این نامه به شرح ذیل است:
– از مجموع 25 میلیارد متر مکعب منابع آب تجدید پذیر حوزه کارون بزرگ، 10 میلیارد و چهارصد و پنجاه میلیون متر مکعب در 25 سد، قابل تنظیم است. در بهترین شرایط ترسالی مجموع آبی که توسط تونل‌های اول و دوم کوهرنگ و چشمه لنگان به حوضه آبخیز زاینده رود منتقل می‌گردد 700 میلیون متر مکعب است، یعنی 2.8 درصد منابع آب تجدید پذیر و 6.8 درصد آب قابل تنظیم توسط سدهای حوضه کارون. آیا علت کم آبی حال حاضر کارون این میزان برداشت است؟
-آمارها نشان می‌دهد که از 700 میلیون متر مکعب آب منتقل شده از حوضه کارون به منطقه مرکزی کشور، در شرایط تر سالی حداقل 150 میلیون متر مکعب به مصرف صنعت می‌رسد، صنعتی که فولاد و انرژی کل کشور و نه فقط مردم اصفهان را تأمین می‌کند. هم‌چنین حدود 75 میلیون متر مکعب به یزد منتقل می‌گردد. کاهش ورودی آب در شرایط خشکسالی، نظیر آنچه در سال‌های اخیر اتفاق افتاده کوچک‌ترین خللی به این (رقم 225 میلیون متر مکعب) وارد نمی‌کند و تنها مردم، به خصوص کشاورزان اصفهانی باید رنج کم آبی را به جان خسته خود بخرند. زاینده رود هم اکنون خشک است و آبی برای کشاورزی مردمان دارای حق آبه هزاران ساله این حوضه وجود ندارد. این امر نشانه این است که همان 700 میلیون متر مکعب روی کاغذ هم به طور کامل منتقل نشده است.
سال‌هاست که از طرف برخی از مسوولان و نمایندگان استان‌های خوزستان و چهامحال و بختیاری انتقادات شدیدی بدلیل کشت برنج متوجه کشاورزان اصفهانی می‌گردد. ایشان این نوع کشت را مغایر با الگوی کشت صحیح دانسته و آنرا نشانه بی برنامگی مدیران کشاورزی استان و یکی از دلایل اصلی کاهش و خشکی آب زاینده رود می‌دانند. این در حالی است که سطح زیر کشت برنج در استان اصفهان با سابقه چند صد ساله، در طی چند سال گذشته به کمتر از یک سوم تقلیل پیدا کرده و به 6 هزار هکتار رسیده است. از این مسوولان باید پرسید اگر کشت برنج در حوضه زاینده رود خطاست، افزایش دو برابری کشت برنج در استان خوزستان و افزایش 20 درصدی آن در استان چهارمحال و بختیاری نسبت به سال قبل چه توجیهی دارد؟ توضیح اینکه در سال زراعی 91-92 سطح زیر کشت این محصول در استان خوزستان 100 هزار هکتار بوده است و تبخیر بسیار زیاد از سطح این مزارع (تبخیر از سطح آزاد آب در مناطق گرم استان خوزستان تا 2 برابر استان اصفهان می‌باشد) مصرف آب ناشی از کشت برنج را در آن منطقه بسیار بالا می‌برد.
دیدگاه استانی به مسائل ملی نظیر آب مشکلات زیاد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایجاد می‌نماید. ایجاد نارضایتی به دلیل تبلیغات نادرست و تحریک احساسات مردم، پدیده نویی است که در ده سال اخیر تبعات زیانباری برای کشور در پی داشته است و در این میان مردم استان اصفهان بدلیل تصمیمات توسعه ای در سطح ملی، به خصوص در زمینه مسائل آب همواره مورد هجمه برخی از مسوولان استان‌های مجاور بوده‌اند. این تحرکات در استان اصفهان نیز می‌توانست اتفاق بیافتد، زیرا در حدود سه برابر آبی که در حال حاضر از سرشاخه های کارون به حوضه زاینده رود منتقل می‌شود، از منطقه سمیرم استان اصفهان خارج و به خوزستان وارد می‌گردد. لیکن مردم و مسوولان استان اصفهان پذیرای این تفرقه افکنی‌ها نیستند، کارون کم آب همان قدر برای مردم اصفهان تأسف بار است که زاینده رود خشک، ولی وضعیت زاینده رود در حال حاضر به مراتب غم بارتر از کارون است. در حال حاضر موجودی آب سد زاینده رود به 10 درصد حجم مخزن رسیده است. این بدان معناست که تا یکی دو ماه آینده حتی آبی برای شرب شهروندان اصفهانی باقی نمی‌ماند. آب کارون هم نتوانسته است زندگی را به زنده رود برگرداند، زیرا بخش زیادی از این آب، بدلیل برداشت‌های قانونی و غیر قانونی در بالادست حوزه، حتی به پشت سد زاینده رود هم نمی‌رسد و مقدار بیشتری در ادامه مسیر (بیشتر در استان چهارمحال و بختیاری) برداشت می‌شود. این برداشت‌ها بوسیله پمپ و صرف مقادیر زیادی انرژی الکتریکی یارانه ای انجام می‌گردد و آب برداشت شده، جهت آبیاری باغ‌های تازه تأسیس در اراضی منابع طبیعی و در بسیاری از موارد در مناطق صخره ای فاقد پتانسیل تولیدی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
– در همین راستا پیشنهاد می‌گردد فعالان خوزستانی که بدنبال مقصر در کوچه پس کوچه های شهر اصفهان می‌گردند، علت کم آبی کارون را در جای دیگر جستجو کنند. یافتن این علل نیز خیلی دشوار نیست، تقارن کم آبی کارون با آبگیری سدهای جدید در حوزه کارون بزرگ نظیر کارون 3 و 4 و گتوند توهم نیست. درهمین زمان، که موجودی آب سدها در کمترین میزان خود است و معترضان در شهر اهواز حلقه های انسانی به دور کارون تشکیل می‌دهند، موجودی آب شش سد مهم حوضه کارون بزرگ هشت میلیارد و هشتصد و 26 میلیون متر مکعب است. با نگهداری آب در مخازن این سدها امکان افزایش صدها هزار هکتار اراضی کشاورزی در استان خوزستان فراهم گشته است. هم‌چنین سطح بسیار زیاد این مخازن، امکان تبخیر گسترده و نفوذ عمقی را افزایش داده است، به نحوی که میزان آن نزدیک به کل آب منتقل شده به حوضه زاینده رود است، علاوه بر این، یکی از اهداف احداث این سدها تولید برق آبی به ویژه در مواقع کمبود تولید برق (بیشتر در زمستان به علت عدم امکان تأمین گاز برای نیروگاه های گازی) است. این امر موجب می‌گردد تا در سایر مواقع، نیاز آبی پایین دست سد بدلیل عدم رها سازی آب، تأمین نگردد. این همان توسعه ناپایداری است که گریبان دو استان اصفهان و خوزستان را گرفته است و نمونه مشابه آن در مورد دریاچه ارومیه بر همگان عیان است. بله، باید از خود بپرسیم مگر خشکی دریاچه ارومیه حاصل انتقال آب رودخانه های منتهی به آن به حوضه های دیگر بوده است؟
– در نتیجه راه اندازی تونل بهشت آباد 580 میلیون متر مکعب به منطقه مرکزی کشور منتقل خواهد گردید. نصف این میزان در استان‌های یزد و کرمان و بقیه در استان‌های اصفهان و چهارمحال و بختیاری مصرف خواهد شد. اگر این پروژه منجر به خشک شدن کارون شود، هیچ اصفهانی به انجام آن راضی نیست، به خصوص اگر این آب به مصرف صنایع آلاینده ای بیانجامد که نفس مردم این شهر را به شماره انداخته است. تشخیص تأثیر واقعی انجام این پروژه تنها با کار دقیق کارشناسی توسط متخصصین آب، کشاورزی، محیط زیست و مسائل اقتصادی و اجتماعی میسر است و لذا ما فعالان عرصه های اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی استان اصفهان تقاضا داریم که بجای تهمت زدن به یکدیگر زمینه برای بحث‌های کارشناسی بین متخصصین مربوطه فراهم گردد، هم‌چنین از همه مسوولان ذی‌ربط در وزارت نیرو، سازمان حفاظت محیط زیست و به خصوص رییس جمهور محترم تقاضامندیم که با عمل به قانون و مقررات موجود نظیر قانون توزیع عادلانه آب، هم‌چنین نگاه حوزه ای به مبحث مهم آب و نهایتا توجه به آمایش سرزمین در فعالیت‌های توسعه صنعت و کشاورزی، از بخشی نگری و رقابت ناسالم بین استان‌ها جلوگیری و زمینه پیشرفت و توسعه متوازن مناطق مختلف کشور با رعایت کلیه جنبه های زیست محیطی و عدالت اجتماعی فراهم گردد.